Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın konut sahipliğinde gerçekleşen Besin Komitesi toplantısında Türkiye’deki besin fiyat gelişmeleri değerlendirildi. Toplantının akabinde yapılan açıklamada, “Tarımsal eserler ve besin piyasalarındaki gelişmeler konusunda vakitli kararlar almaya yarar sağlayacak bir Erken İkaz Sistemi’nin oluşturulmasına ait teknik altyapı çalışmaları Komiteye sunulmuş ve kurumlar ortası işbirliğinin çerçevesi belirlenmiştir” sözleri kullanıldı.
Takvim Gazetesi İktisat Müdürü Faruk Fazilet ‘Erken İkaz Sistemi’ ile ilgili merak edilenleri açıkladı. Fazilet, “Besin fiyatlarındaki artışın önüne geçmek için birçok önlem öteden beri hayata geçirildi ve geçirilmeye devam ediyor. aslında burada kontrol, denetim üzere anlık tahlillerle birlikte yapısal ve yasal düzenlemelere de gereksinim duyuluyor.” dedi.
ESER BAZLI TAKİP SİSTEMİ
Fazilet, “Hal yasası, üreticilerin kooperatif çatısı altında toplanması, aracı ve komitecilerin sayısının ve aktifliğinin azaltılması, soğuk zincir ile fire oranlarının azaltılması, üreticinin son satıcıya ulaşımının kolaylaştırılması üzere tahliller üzerinde çalışılıyor. Bu noktada eser bazlı takip sistemi de devreye alınarak bilhassa temel besin unsurlarındaki fırsatçılık ve stokçuluk anında tespit edilebiliyor.” tabirlerini kullandı.
EVVELDEN TESPİT EDİLİP, GİDERİLİYOR
Fazilet, “Erken ihtar sistemi ile de tüm üretim ve dağıtımla birlikte satış kademelerinde anlık takip teknolojik altyapı ile sağlanıyor. Böylelikle bir eserin üretim ölçüsü, tüketim ölçüsü, fiyatlama etapları takip edilerek bu noktalardaki değişimlere anında ulaşılıyor. Örneğin bir eserdeki fiyat artışına sebep olacak mevzulardan birisi üretimin azalması, Şayet üretimin azaldığı tespit edildiğinde burada bir önlem alınıyor. Ya da bir esere talep çoğalırsa gereğince eser olup olmadığı anında görülüyor. Böylelikle fiyatı artırıcı arızalar evvelden tespit edilerek giderilebiliyor.” kelamlarını kullandı.
Fazilet ‘Erken İhtar Sistemi’nde üç değerli ayağın öne çıktığını belirtti:
1- Üretim etabı: burada eserin arz ölçüsü, anlık olarak takip ediliyor. Tohumdan hasat kademesine kadar tüm süreç takip edilerek burada oluşabilecek bir arz eksikliği riski evvelden tespit edilebiliyor. Meteorolojik riskler, ziraî hastalık riskleri burada öne çıkıyor. Böylelikle evvelden önlem alınabiliyor.
2- Arz zinciri ve tüketim: Hasat sonrası eser tarladan çatala kadarki süreçlerde izlenerek hem fire durumu, hem de nakliye ve fiyatlanma durumu takip edilerek bu noktada oluşabilecek arızalar gideriliyor. Ayrıyeten tüketici talebi de izlenerek oluşabilecek bir arz eksikliği evvelden giderilebiliyor.
3- Fiyat değişimi: burada eserin yeniden tarladan markete kadarki süreçteki fiyatlanma evreleri takip ediliyor. Burada fiyatlarda oluşabilecek bir dalgalanma evvelce tespit edilebiliyor. Fırsatçı ya da stokçu kontrolü yapılabiliyor. Eser bazında bir spekülasyon olursa tespit ediliyor. Bu noktada gerekli önlemler alınabiliyor.
Kaynak: Haber7
