Kelioğlu, Ukrayna’da yaşayan Gagauz Türklerinin durumunu ve Türkiye ile münasebetlerini AA muhabirine kıymetlendirdi.
Gagauz Türklerinin, 1800’lerde Bulgaristan’dan göç ederek bugünkü Ukrayna’ya geldiklerini ve kendi köylerini kurmaya başladıklarını belirten Kelioğlu, Ukrayna’da Odessa bölgesinde 16, Zaporeje’de 4 olmak üzere 20 köyleri olduğunu söyledi.
Kelioğlu, Gagauz Türklerinin güç ve enteresan bir öyküsü olduğunu söz ederek, “Romanya ve Rusya imparatorluğu altında yaşadık fakat en sıkıntı periyot 1940’lardı. Bizi Kazakistan’a, Özbekistan’a ve Sibirya’ya sürdüler, en azından yüzde 30’umuzu, yaklaşık 20 bin kişi.” dedi.
Sovyetlerin erzak toplaması nedeniyle 1946-47’de kıtlık yaşandığını aktaran Kelioğlu, “Benim köyümün yüzde 60’ı öldü. Ailemde 7 çocuk vardı, yalnızca dedem sağ kaldı. Ukrayna’daki Gagauz Türklerinin kıymetli kısmı kıtlıkta öldü. Mesela bizim köyde kıtlık öncesi 5 bin 500 kişi vardı, o günden sonra en fazla 2 bin 500’ü gördü.” tabirini kullandı.
STALİN’DEN SONRA DURUMUMUZ DÜZGÜNLEŞTİ
Kelioğlu, Sovyetler Birliği’nde Josef Stalin’in vefatından sonra durumlarının biraz daha düzgünleştiğini aktararak, “1958’de Nikita Kuruşçev Sovyetlerin başına geldikten sonra, ana lisanımız Gagavuz Türkçesinin köylerimizde öğretilmesine müsaade verildi, edebiyat ve akademik alanlarında gelişmeler oldu.” dedi.
Mihail Gorbaçov devrinde Gagauz Türkleri ortasında bir topluluk şuuru oluşmaya başladığını belirten Kelioğlu, şöyle devam etti:
“Sovyetler vaktinde Gagauz Türkleri ortasında bir hudut yok üzereydi lakin Sovyetlerin dağılmasıyla 1991’de biz Ukrayna tarafında kaldık. 1998’de Ukrayna’da Birlik ismiyle birinci dernek kuruldu ve farklı kentlerde dernek yapılanmaları başladı. 2007’de ise pek çok derneği de kapsayan Ukrayna Gagauzlar Birliği kuruldu ve bu sayede kültürümüzü yaşatmak için çalışıyoruz.”
Kelioğlu, Ukraynalı Gagauz Türklerinden çok sayıda başarılı kişinin çıktığını ve onları desteklediklerini vurgulayarak, “2 güreşçimiz Avrupa’da madalyalar kazandı. Natalya Papazoğlu, Türkvizyon’u kazandı ve pek çokları daha yetişiyor.” diye konuştu.
“TÜRKİYE BİZE ÇOK YARDIMCI OLUYOR”
Ukrayna’nın önde gelen üniversitelerinden Taras Şevçenko Üniversitesinde Türkoloji kısmı altında Gagauz Lisanı Edebiyatı kısmının açıldığını aktaran Kelioğlu, “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ile çalışıyoruz, çocuklarımız Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) okuyor. Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı Başkanlığı (TİKA) bize yardımcı oluyor, son olarak kültür merkezimizi yenilediler ayrıyeten eğitim için malzeme yardımı da yapıyorlar. Türkiye bize çok yardımcı oluyor. Türkiye’ye ve bedelli Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür ediyoruz.” biçiminde konuştu.
Kelioğlu, Ukrayna’da serbestçe yaşadıklarını lakin azınlık statüsü almak istediklerini lisana getirerek, “Sürgün olduğumuzun devlet düzeyinde tanınmasını istiyoruz. Ukrayna’da yaklaşık 45 bin Gagauz Türkü var ama mecliste temsilcimiz yok, bunun nüfusa oranlı olması gerekli.” dedi.
“TÜRK ESERİ KALİTELİ ESER DEMEK”
Ukrayna’da Gagauz Türklerinin yaşadığı bölgenin Romanya’ya hududunda bulunduğu için Avrupa Birliği’ne açılan kapı olduğuna dikkati çeken Kelioğlu, “Bu nedenle bölgenin altyapısı geliştirilmeli. Ukrayna’da 132 millet var ve hepsi Odessa’da, çok varlıklı bir bölge. Türk iş adamlarını yatırıma davet ediyoruz. Bilsinler ki burada temsilcileri ve kan kardeşleri var. Her hususta yardımcı olmaya hazırız. Ukrayna’da fırsatlar var. Bilhassa Odessa Türkiye’ye çok yakın.” diye konuştu.
Kelioğlu, Sovyetler devrinde Türkiye’nin imajının makûs gösterildiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Ancak Ukrayna bağımsızlığını kazandıktan sonra bu değişti. Bizler Türkiye’ye gidip çalıştık ve gördük, sonra geldik buraya anlattık. Türk eserleri ve Türk iş adamları geldi. Ukrayna’da Türk eseri kaliteli eser demek. Artık büyük şirketler geliyor, yolları Türkler yapıyor, imaj çok âlâ. Ukrayna-Türkiye ortasındaki güzel bağlar Gagauz Türkleri olarak bize de yansıdı. Büyükelçilimiz Yağmur Ahmet Güldere bizleri her vakit programlara davet ediyor.”
Kaynak: Haber7
