Antik kent Mardin’de, tarihi sokakların üzerine, altta geçit bırakılarak yapılan ve ‘abbara’ diye tabir edilen odalar, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Abbaraların kentin en kıymetli ve sıra dışı yapıtları ortasında yer aldığını lisana getiren Artuklu Belediye Lideri Abdulkadir Tutaşı, yakın vakte kadar 106 olan abbara sayısının 57’ye düştüğünü belirterek, “Bunlar koruyabildiklerimiz. Abbaralar, yazın çok serin, kışın da çok sıcak alanlar. Bunlar konutlarımızın de geçişidir. Neredeyse konutumuzun bir temelidir, terasıdır. O teras da Mezopotamya Ovası’na bakar. Bu bambaşka bir hoşluktur. Bunların korunması gerekiyor” dedi.
Mardin’de geçmişi yüzlerce yıl öncesine dayanan ve kentin tarihine ışık tutan, her devirden izler taşıyan, ‘abbara’ diye tabir edilen odalar, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Tarihi sokakların üzerinde, altta geçit bırakılarak inşa edilen ve kentte yakın vakte kadar 106 tane bulunan abbaraların birçok, yıkılarak ve çökerek hasar gördü. Yükseklikleri 1,5 metre ile 5 metre ortasında değişen abbaraların sayısı, bu nedenle 57’ye düştü.
Artuklu Belediye Lideri Abdulkadir Tutaşı, birçok abbaranın üzerinde teras olduğunu belirterek, “O teraslar da Mezopotamya Ovası’na bakar. Bu bambaşka bir hoşluk, kent olarak tarım ve nakliyattan eskisi üzere kazanamıyoruz. Münasebetiyle bundan sonra turizme yönelmeliyiz. Abbaralar da vilayetimize turist çekecek en değerli mimari yapıtlar ortasında bulunuyor. Biz bunları müdafaaya çalışıyoruz. Bizden sonraki jenerasyonlar de korumalıdır” diye konuştu.
‘GÜVENLİK İÇİN YAPILMIŞ’
Abbaraların kentin en kıymetli ve sıra dışı mimari yapıtlarından olduğunu vurgulayan Lider Tutaşı, “Bu abbaraların tarihi, kentin kuruluşuna kadar uzanıyor. Artukluların, Osmanlıların, kısaca kim burada yaşamışsa onların bunlarda bir harcı var. Abbaralar, geçiş yolu ve güvenlik için yapılmış. Aşağıdan gelecek bir tehdidin yahut bir geçişin önünü kesmek için yapılmış. Burada bir teraslama sistemi var. Her bir abbaranın 3-5 metre aşağısında bir diğer abbara var. Bu bir kademe geçişi olarak görülüyor. 5 metreden 25 metreye kadar uzanan abbaralarımız var. Yükseklikleri 1,5 ile 5 metre ortasında değişiyor. Bunlar geçmişte insanlarımızın, atalarımızın yaşadığı periyottaki geçişlerini kolaylaştırıyordu” dedi.
‘KORUNMASI GEREK’
Yakın vakte kadar 106 abbaranın varlığından kelam eden Lider Tutaşı, şunları söyledi “Ama ne yazık ki yıkılarak ya da çökme sonucu bunların çabucak hemen yarısını kaybettik. Sayı olarak 57 tane kaldı. Bunlar koruyabildiklerimiz. Bunlar konutlarımızın de geçişidir. Neredeyse konutumuzun bir temelidir, bir terasıdır. Bunların korunması gerekiyor. Elimizden geldiğince bunlarla uğraşıyoruz. Orta sıra bunlardan kimileri tabi ki ziyana uğruyor, uğratılıyor. Biz bunları engellemeye çalışıyoruz. İnşallah bundan sonra hiçbir ziyan görmeyeceklerdir. Bunlar yüklü olarak Savurkapı ve Şar ve Şehidiye mahallelerinde var. Burası bir geçiş yolu. Bunlar Şanlıurfa’da da var fakat onlar abbara demiyor ‘aba altı’ diyorlar. Bunlar bizim için abbara. Bizim özümüzde abbara olarak geçiyor. Bunları müdafaamız lazım. Allah razı olsun, bundan birkaç yıl evvel İstanbul Büyükşehir Belediyesi bunların 40 adedini onardı. Biz de müdafaaya çalışıyoruz. Bizden sonraki jenerasyonların de muhafazası lazım. Zira kaybolmaması gereken bir kültürdür. Mardin anlatılmakla anlaşılmaz. Mardin yaşanmadan anlatılmaz. Mardin’de yaşayacaksın, göreceksin, gezeceksin. Bu sokakları gezmeden Mardin’in neresini görmüş olacağız. Geçerken bir fotoğraf çekmekle Mardin tanıtılmaz. İnsanlarımıza buyurun gelin diyoruz. Artık bizim Güneydoğu’da bilhassa kentimizde tek kurtarıcımız turizm. Bundan sonra bizi ayakta tutabilecek, çocuklarımızın geleceğini sağlayabilecek, vilayetimizi koruyabilecek, ülkemiz için bir giriş kapısı olacak bir kent Mardin.”
Mardin’e gezmeye gelen İbrahim Yakut ise abbaraları farklı bulduğunu lisana getirerek, “Yani meskenlerin altında açılmış tüneller. Hatta ben bunların tarihini okudum, kışın soğuktan korunmak yazın da sıcaktan korunmak için geçitleri kullanmışlar. Dışarıda da bayağı bir rüzgar var artık ve biz rüzgardan da korunuyoruz. Abbaralar, nitekim de çok farklı mimari yapılar” dedi.
Kaynak: Haber7
