Karantina günlerinde şayet bir yolunu bulup İstanbul’un tarihî yerlerine ulaşırsanız, turist hissiyatıyla gezebileceğiniz ve içinden çıkmakta zorlanacağınız müzeler var… Uzun bir onarım safhasından sonra geçtiğimiz haftalarda kapılarını açan Ulusal Saraylar Fotoğraf Müzesi de onlardan biri… Üstelik müze, bu sömestr günlerinde ailesiyle birlikte giden öğrencilere fiyatsız… Ben de herkesin konutta olduğu bir hafta sonu sabahı müzenin yolunu tutuyorum. Pandemiye karşın büyük kalabalıkların olduğu Dolmabahçe’de, turistlerin ortasına karışarak müzeye giriyorum ve Ulusal Saraylar Fotoğraf Müzesi sorumlusu Gülsen Sevinç Kaya ile tarihî yeri dolaşıyorum…
Dört asırdan 553 tablo
Görüyorum ki, Osmanlıda Batılı manada birinci tablo koleksiyonunun meydana getirildiği Dolmabahçe Sarayı’ndaki Veliaht Dairesinde bulunan müze, birtakım eksiklerine karşın yalnızca mimari manada değil, koleksiyon ve müzecilik olarak zenginleşmiş.
Yıldız ve Topkapı Saraylarının Ulusal Saraylara dâhil olması bunun sebeplerinden biri olmuş. Çağdaş teknolojilerle donatılan müzede, tematik kısım sayısı 11’den 34’e çıkarılarak, saatlerce içinden çıkamayacağınız bir atmosfer meydana getirilmiş; en eskisi 16. asra uzanan 553 eser, müzede teşhir edilmeye başlamış. Mesela Félix Auguste Clément’in “Çölde Av” ismiyle bilinen devasa tablosu da onlardan olmuş. Yeni katılan eserler ortasında sultanlara ilişkin portreler de yer almış. Koleksiyonunun gibisi bulunmayan müze, âdeta Osmanlı tarihinin bir resm-i geçidi mahiyetinde olmuş. Ulusal Saraylara bağlı olması hasebiyle bu da çok normal!
Padişah portreleri, saraylardan sahneler, Osmanlı günlük hayatından tasvirler, inanılmaz görünüm fotoğrafları… İki kattan meydana gelen müzede farklı kısımlara ilerledikçe Osmanlının farklı bir dünyası sizi karşılıyor. “Fetih ve Fatih” kısmında Büyük Hükümdar’la baş başa kalıyorsunuz, “Enderunlu Ressamlar” kısmında ise enfes tabiat peyzajlarını seyre dalıyorsunuz, sonra Tasvir-i Hümayun Salonunda tek tek Sultanlarla göz göze geliyorsunuz. Müzedeki “Savaşlar ve Zaferler” kısımlarında büyük ressamların fırçasından çıkan ihtişamlı günlerin içine dâhil oluyorsunuz.
Beşiktaş’taki Fotoğraf Müzesi, pazartesi günleri hariç 09.00-16.00 saatleri ortasında görülebiliyor..
Türkiye’nin en büyük oryantalist resmi
Said Halim Paşa Yalısı’ndan getirilip restore edilen Fransız ressam Félix Auguste Clément’in “Çölde Av” ismiyle bilinen tablosu ise müzenin en çarpıcı yapıtlarından. Aynalı Salon’da sergilenen eser, 390×700 cm ebadıyla Türkiye’nin en büyük oryantalist tablosu. Ressam Clément, 1865 tarihli tabloyu Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın oğlu Abdülhalim Paşa’nın Mısır’daki sarayı için yapmış. Ancak yazgı, tabloyu İstanbul’a sürüklemiş.
Osmanlı hanımları
Müzede “Osmanlı Hanımları” isimli altında bir kısım de buluyor. Zonaro üzere ressamların fotoğraflarının dışında hayalî olarak üretildiği düşünülen tasvirler de burada yer alıyor.
Büyük ressamlarla büyük buluşma
Ulusal Saraylar Fotoğraf Müzesinde Osmanlıda fotoğraf sanatını icra etmiş büyük ressamlara dair farklı kısımlar var. Deniz ressamı Ayvazovski, “Ressam-ı Hazret-i Şehriyari” diye anılan Sultan Abdülhamid’in Saray Resamı Zonaro, Şeker Ahmed Paşa, Osman Hamdi Beyefendi ve Hoca Ali İstek o isimlerden kimileri… Aslında usta bir ressam olan Halife Abdülmecid Efendi’nin fotoğraf atölyesi de hâlâ kullanılıyormuşçasına tefriş edilmiş olarak müzede gezilebiliyor.
Kaynak: Haber7