CAATSA yaptırımlarını evvel nasıl tanımladığımızı söz etmek gerekir diyen Bakan Varank, Bu karar her şeyden evvel bir devletin tek taraflı kararı olduğu için açıkça Türkiye’nin egemenlik haklarına yapılmış bir ataktır. Bu tıp tek taraflı yaklaşımlar, memleketler arası hukukun genel kurallarına de uymaz.
“ABD AÇISINDAN BİR KAZANIMI OLMAZ”
Öteki yandan siyaseten de atılmış çok yanlış bir adımdır. ABD ile aramızdaki müttefiklik ruhuna ziyan vermesi bir yana, Türkiye NATO’nun 68 yıllık çok muteber bir üyesidir. NATO’ya kapsamlı dayanak sağlayan 5 müttefikten biriyiz. Bu türlü bir NATO üyesine yönelik yaptırım kararının ABD açısından bir kazanımı olmaz.
Savunma sanayi açısından Türkiye’yi nasıl etkileyeceğine dair Savunma Sanayi Liderimiz tarafından da gerekli açıklamalar yapıldı. Lakin ben sonda söyleyeceğimi başta söylemek istiyorum. Bu yaptırımların ülkemizi ve savunma sanayimizi etkilemesine müsaade vermeyiz. Bu yaptırımların mümkün tesirlerine yönelik çalışmalarımızı yaptık ve gerekli adımları ilgili kurumlarımızla koordineli formda atıyoruz.
Öncelikli olarak bu bahiste şunu söylemekte yarar var. CAATSA yaptırımları Savunma Sanayi Başkanlığını (SSB) ve SSB Liderimiz Sn. İsmail Demir dâhil 4 üst seviye yetkiliyi kapsıyor. Temelinde, Savunma Sanayi Başkanlığımızın temel işlevi, projeleri olgunlaştırdıktan sonra yüklenicilere teslim etmektir. Yani projeleri çok yüksek oranda savunma sanayi şirketlerimiz yürütüyor. Sonrasında SSB’nin rolü bu projeleri takip etmek. SSB alımlarının neredeyse tamamını yüklenicileri eliyle yapıyor. Finansman konusunda projede bir kredi gereksinimi olsa dahi, bunun muhatabı projenin yüklenicisi oluyor.
YAPTIRIMLARLA KİTLENEBİLECEK YAPI DEĞİL
Özet olarak savunma endüstrinde işler, savunma sanayi şirketlerimiz üzerinden yürüyor. Bu şirketlerimiz yaptırım kapsamında değil. Hamdolsun, Türkiye’nin savunma sanayi artık açık ya da örtülü yaptırımlarla kilitlenebilecek yapıda değil. Kabiliyetlerimiz çok gelişti.
Şunu da söz etmemiz lazım. Biliyorsunuz CAATSA yaptırımları savunma endüstrinde Türkiye’ye uygulanan birinci yaptırım değil. Uzunca bir müddettir kimi ülkeler tarafından savunma sanayi projelerimize yönelik engelleme gayretleri mevcut.
Biz her seferinde makus komşu mesken sahibi yapar anlayışıyla, bize verilmeyen eserleri kendimiz üretme yoluna gittik. Hatırlarsınız, kısa müddet evvel de SİHA kameralarımıza yönelik yaptırımlar oldu fakat şu anda biz bu kameraları yerli imkânlarla üretebiliyoruz. Bunun üzere örnekleri çoğaltmak mümkün.
Güvenlik güçlerimizin muhtaçlığı olan stratejik kıymete sahip birçok eser ve sistemi yerli ve ulusal imkânlarla geliştirip başarılı bir formda tamamladık. Ayrıyeten bu sistemlere yönelik birçok alt sistemi ve kritik modülleri da artık yerli ve ulusal imkânlarla üretiyoruz.
Sayın Cumhurbaşkanımızın iradesi ile son 19 yılda sonuç odaklı ve kapsayıcı siyasetlerle Türk savunma endüstrimiz kıymetli kazanımlar ve marifetler elde etti. Bölümde artan güç ve kabiliyetler ile üretim, ihracat ve istihdam ivmelendi.
2000’li yıllara kadar lakin yüzde 20’lerde olan daldaki yerlilik oranı yüzde 70’lere çıktı. Bu sayede savunma endüstrinde dışa bağımlılık değerli ölçüde azaldı.
Daldaki büyüme ile birlikte şirketlerimiz de ölçek kazandılar, geliştiler ve rekabet gücü elde ettiler. Bugün dünyanın en yüksek cirolu 100 savunma sanayi firması ortasında 7 şirketimiz kendine yer buluyor. Elbet bu sayı artacak.
Yaptırımlara karşı yanıtımız geçmişte de millîleşmeydi bugün de ulusallaşma olacak.
Tabi bu sorunların temelinde ABD’nin bölgeye ve Türkiye’ye bakışındaki tutarsızlıklar var. Hududumuzda ulusal güvenliğimize tehdit oluşturan yapıların ABD tarafından beslenmesi, güçlendirilmesi yeni bir bahis değil. Münasebetiyle, bu durum Trump vaktinde ortaya çıkmış değil lakin nihayete de erdirilemedi. Başta Suriye’nin istikrarı olmak üzere, bölgede mutabakat sağlayamadığımız çokça konunun olduğu bir sır değil. Lakin ABD’de bir idare değişimi yaşandı. Yeni gelen liderin ve idarenin tutumu bu süreçlerin geleceğini de etkileyecek. CAATSA yaptırımları bugüne kadar çözülemeyen problemlerin bir sonucu oldu. Biz CAATSA’dan daha öte temel sorunlarımızda kalıcı tahliller bulacak bir idare anlayışıyla muhatap olmak istiyoruz. Soğukkanlılıkla, müttefiklik ruhuna uygun biçimde bu problemleri kıymetlendirmemiz gerektiğini her fırsatta söz ediyoruz. Bu yüzden ABD’nin yeni idaresine vakit tanımamız gerektiğini düşünüyorum. Fakat bu müddet de Türkiye’nin temel güvenlik çekinceleri nedeniyle çok uzun bir mühlet olmaz. ABD ile yeni devirde daha yapan ilgiler kurabileceğimize inanıyorum.
Savunma sanayi konusuna geri dönersek, tabi karşımızda değerli global oyuncular var. Rekabetçilik kuralları çok ağır. Bu yüzden en ufak bir tereddüt göstermeden çalışmalarımıza devam ediyoruz. Ulusal Teknoloji Atılımı kapsamında Türkiye’nin ekonomik ve teknolojik bağımsızlığını pekiştirecek siyasetleri ortaya koymaya devam ediyoruz.
Bu manada somut stratejiler oluşturduk. Teknolojik yetkinliklerin belirlenmesi ve kritik teknolojilere yönelik yol haritası çalışmalarımız devam ediyor. Ulusal Teknoloji Atılımı odak alanlarının ve önceliklerinin belirlenmesi için araştırma ve geliştirme yetkinlik haritası hazırlıyoruz.
Türkiye’nin odak dallarının gereksinimi olan stratejik gereçler ve temel gereç teknolojilerine yatırım yapıyoruz. Böylece, dış ticaret istikrarımıza de katkı sağlamayı hedefliyoruz. Önümüzdeki devirde araştırma ve geliştirme altyapılarımızı odak alanlarda sonuç alacak formda tasarlayacağız.
Öteki yandan, teknoloji üretiminde sorun standartların belirlendiği basamakta başlıyor. Buna yönelik olarak da çalışmalarımız var, standartların oluşturulduğu masada güçlü bir formda var olacağız.
Yenilikçi teşebbüsçüler bizim gözbebeğimiz. Aslında onlara yönelik birçok adım attık lakin bu noktada sürat kesmek istemiyoruz. Gereksinimlerine uygun özel yaklaşımlar üzerinde çalışıyoruz.
Yeniden bizim ülke olarak yaramız olan rekabet öncesi iş birliklerini geliştirmek için çok istikametli yaklaşımlar üzerinde çalışıyoruz. Bu iş birliklerinin türel tabanını yanlışsız bir formda oluşturacağız.
Kaynak: Haber7